Kosten zijn van belang. Of u nu een auto koopt of een beleggingsstrategie kiest, de verwachte kosten vormen waarschijnlijk een essentiële factor bij het nemen van een belangrijke financiële beslissing.
Bij het nemen van dergelijke beslissingen stellen we ons vertrouwen in allerlei informatie over de kosten. Wanneer u bijvoorbeeld een auto koopt, zal de catalogusprijs een indicatie zijn voor de prijs die u voor de auto zult moeten betalen. Maar de catalogusprijs is slechts een onderdeel van de totale kosten van het bezit van een auto. Andere aspecten, zoals btw, verzekeringskosten, te verwachten onderhoudskosten en de mogelijke kosten van onverwachte reparaties, moeten ook in overweging worden genomen. Sommige van deze kosten zijn eenvoudig te achterhalen, maar andere zijn moeilijker in te schatten. Zo dient ook bij het beleggen in fondsen rekening te worden gehouden met verschillende factoren om te beoordelen hoe kosteneffectief de belegging is.
Doorlopende kosten
Allerlei kosten verlagen het nettorendement voor beleggers. Een belangrijke kostenpost is de doorlopende kosten. Net als de catalogusprijs van een auto geven de doorlopende kosten een goede indicatie van de prijs die u voor een beleggingsstrategie zult moeten betalen. Figuur 1 legt het belang van kosten uit en laat zien hoe hoge kosten het resultaat beïnvloeden.
Figuur 1. Hoge kosten drukken het resultaat, US Equity Mutual Fund Winnaars en Verliezers op basis van kostenratio (%)

Uit deze gegevens blijkt dat Amerikaanse beleggingsfondsen die gemiddeld meer kosten in rekening brengen (kostenratio), minder vaak een outperformance hebben laten zien. Over een periode van 15 jaar tot en met 2016 heeft slechts 9% van de duurste aandelenfondsen beter gepresteerd dan de benchmark. Deze gegevens tonen aan dat een hoge kostenratio nadelig kan zijn voor beleggers, vooral op de langere termijn. Voor een belegger betekent een kostenratio van 0,25% versus 0,75% een besparing van € 5.000 per jaar bij een belegging van € 1 miljoen. Zoals Figuur 2 illustreert, heeft dit een werkelijke impact op de langere termijn.
Figuur 2. Hypothetische groei van 6% op een bedrag van € 1 miljoen, na aftrek van kosten

Hoewel de doorlopende kosten een belangrijk gegeven is voor een belegger, wegen de ‘totale kosten van het bezit’ het zwaarst bij het inschatten van de werkelijke kosten van een beleggingsstrategie. Net zoals dit het geval is bij de aanschaf van een auto, geven de totale kosten van het bezit meer inzicht in het geheel dan één kostenaspect. Er wordt gekeken naar aspecten die direct waarneembaar zijn, zoals de doorlopende kosten, maar ook naar aspecten die moeilijker zijn in te schatten, zoals transactiekosten en de impact van belastingen. Het is belangrijk dat beleggers zich bewust zijn van deze en andere kosten, en dat ze beseffen dat de doorlopende kosten, hoewel die nuttige informatie bevat, niet een allesomvattende factor is die de totale kosten van het bezit weergeeft.
Transactiekosten
De doorlopende kosten bevat bijvoorbeeld (onder andere) de managementfee, administratiekosten en kosten voor de aandeelhoudersrapportage, maar niet de potentieel aanzienlijke kosten die voortkomen uit de effectentransacties van het fonds. De totale transactiekosten worden bepaald door de omvang van de transactie, de omloopsnelheid, en de kosten per transactie. Als een beheerder buitengewoon veel transacties uitvoert, zal het rendement worden aangetast door kosten als provisie- en transactiekosten. Deze impact is te vergelijken met ons voorbeeld over de auto waarbij de bestuurder veel te hard remt of te snel optrekt. Door regelmatig op deze wijze te handelen, terwijl daar geen noodzaak toe is, zal uw auto aan meer slijtage onderhevig zijn en meer brandstof verbruiken. Deze handelingen kunnen de totale kosten van het bezit verhogen. Door weinig te handelen in een portefeuille, flexibel te blijven en alleen te handelen wanneer nodig en zinvol, kunnen de totale transactiekosten beperkt blijven en de totale kosten van het bezit worden verminderd.
Conclusie
De totale kosten van het bezitten van een fonds zijn moeilijk in te schatten. Hiervoor is een grondig inzicht in de kosten vereist en moet men verder kijken dan alleen maar naar de kostenratio. Een goede adviseur kan beleggers helpen om verder te kijken dan één kostenaspect en om de totale kosten van een beleggingsportefeuille te beoordelen.