Ook in 2017 mocht de Europese ETF-industrie zich verheugen op de instroom van veel nieuw kapitaal. Het totaal beheerde Europese ETF-vermogen steeg, voor het zesde jaar op rij, naar 631,2 miljard euro. Dat is een nieuw record.
Ontwikkeling Europese ETF-vermogen
2017 was echt een uitzonderlijk goed jaar voor de aanbieders van ETF’s. Zij boekten vorig jaar een inflow van 94,2 miljard euro. Dat was meer dan in 2016 (+71,2 miljard euro) en veel meer dan de gemiddelde jaarlijkse inflow (+28,0 miljard euro) sinds 2003.
Postieve marktomstandigheden hielpen de stijging van het Europese ETF-vermogen ook. In totaal groeide het Europese ETF-vermogen vorig jaar met 116,8 miljard euro, een stijging van ruim 22%. Deze stijging was vooral toe te schrijven aan nieuw kapitaal (+94,2 miljard euro).
Stijgende koersen (+22,6 miljard euro) hielpen in mindere mate mee het Europese ETF-vermogen naar de nieuwe top van 631,2 miljard euro te brengen.
Overigens wil ik de goede gang van ETF-zaken wel in een breder perspectief plaatsen, want ook voor de aanbieders van actieve fondsen was 2017 een recordjaar.
Historische netto verkoop ETF’s in Europa
Wat betreft de verdeling van het Europese ETF-vermogen over de verschillende beleggingscategorieën zal het u niet verbazen dat eind 2017 verreweg het meeste geld in aandelenfondsen (448,8 miljard euro) zat, gevolgd door obligatiefondsen (153,3 miljard euro), grondstoffenproducten (18,4 miljard euro) en ‘andere’ fondsen (6,7 miljard euro). Het is bijzonder dat alle passieve beleggingscategorieën vorig jaar inflow boekten.
Europees ETF-vermogen opgesplitst per asset categorie
Van alle beleggingscategorieën verkochten aandelen-ETF’s (+62,8 miljard euro) vorig jaar het beste. Obligatie-ETF’s (+26,9 miljard euro) deden het ook heel goed.
ETF-verkoop in 2017 per beleggingscategorie
Lipper heeft de Europese ETF-markt onderverdeeld in 152 sectoren. Eind 2017 zat het meeste geld in Amerikaanse aandelen (97,3 miljard euro), aandelen eurozone (54,0 miljard euro) en aandelen wereldwijd (51,8 miljard euro). Een sprongetje in de Top 10 van populairste ETF-sectoren maakte aandelen opkomende markten dat Europese bedrijfsobligaties van de vijfde plaats verdrong.
De Europese ETF-markt in bijzonder geconcentreerd. De vijf populairste ETF-sectoren zijn samen goed voor 43,1% van het totaal beheerde Europese ETF-vermogen. De Top 10 is goed voor 59,2% van de markt.
Populairste ETF-sectoren op 31 december 2017
Waarin staken Europese ETF-beleggers in 2017 hun geld? Aandelen wereldwijd (+11,8 miljard euro), Amerikaanse aandelen (+10,7 miljard euro) en aandelen eurozone (+8,3 miljard euro) waren ook in 2017 the places to be. De tien best verkochte ETF-sectoren in 2017 tekenden voor 73,4% van de totale inflow.
Maar verliezers waren er ook. Europese staatsobligaties (-1,2 miljard euro), Duitse aandelen (-1,0 miljard euro) en Europese high yield (-1,0 miljard euro) gingen van de hand.
Sectorwinnaars en verliezers van 2017
iShares is de olifant in de Europese ETF-kamer en daar veranderde in 2017 niets aan. Eind vorig jaar had iShares met 294,9 miljard euro onder beheer bijna 47% van de Europese ETF-markt in handen. Xtrackers van Deutsche Bank (68,1 miljard euro) en Lyxor ETF (64,2 miljard euro) volgen op grote afstand.
De tien belangrijkste aanbieders van ETF’s verdelen samen 93,3% van de markt. De overgebleven 37 partijen moeten het doen met de kruimels, te weten 6,1%. De dominantie van de tien grootste partijen nam in 2017 verder toe.
Grootste Europese ETF-partijen
Ook in 2017 deed iShares in Europa verreweg de beste zaken. De dochter van Blackrock boekte een instroom van 34,6 miljard euro. De tien topverkopers namen vorig jaar 96,6% van de totale ETF-verkoop voor hun rekening. Dat ging ten koste van de kleine partijen. Elf van de 47 ETF-aanbieders boekten vorig jaar uitstroom (in totaal 0,3 miljard euro). Ofwel, aan de consolidatie in de Europese ETF-markt komt nog lang geen einde.
De topverkopers van 2017
Volgens de database van Lipper bestaat de Europese ETF-markt inmiddels uit 2320 producten. Hiervan beschikken er slechts 145 over een vermogen van meer dan 1 miljard euro. Deze 145 fondsen tekenen voor ruim 60% van het totale Europese ETF-vermogen.
Van de 2320 Europese ETF’s boekten 2320 ETF’s inflow van meer dan 10.000 dollar. De overige 1096 producten boekten geen flow of zelfs outflow.
De best verkochte Europese ETF’s van 2017
De lage kosten van ETF’s maken deze producten zo populair. Aan deze kosten (TER) veranderde in 2017 niets. De gemiddelde TER stond eind december 2017 op 0,32% en dat is even veel als aan het begin van het jaar. Ten opzichte van 2015 zijn ETF’s twee basispunten goedkoper geworden.
De kostenontwikkeling van ETF’s: hoezo race to the bottom?
De gemiddelde kosten van ETF’s vertelt weinig over de kostenstructuur van de verschillende beleggingscategorieën. In 2017 liepen de kostenverschillen verder op. Geldmarkt-ETF’s (0,13%) waren vorig jaar het goedkoopste, en mixfondsen-ETF’s (0,47%) het duurste.
Wat kostte een ETF in 2017?
Detlef Glow is hoofd research EMEA bij Lipper, een onafhankelijk fondsbeoordelaar. Glow heeft een MBA Financial Services van de University of Wales/Cardiff en een BA in Business Administration. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
